GREEN Proiektuko ekintzak lehengoratzeko mintegiaren arrakasta
28-29/11/2019
2019ko azaroaren 28an eta 29an, Parc Naturel Régional des Pyrénées-Ariégeoises delakoan bihotzean (2016an proiektua abiarazteko bilera gauzatu zen tokian!) proiektuaren emaitzen aurkezpenean 80 pertsona inguru parte hartu zuten.
Mintegi hau GREEN proiektuko bazkide guztientzat une garrantzitsua izan zen, gure mendiguneko bioaniztasunaren zerbitzurako mugaz gaindiko lankidetzako 4 urte hauen amaiera nabarmentzen baitu.
Fret andreak, Parc Naturel Régional des Pyrénées-Ariégeoiseseko Syndicat Mixte taldeko lehendakari ordeak, eta Mercadier-Mouré andreak, Pirinioetako mendigunearen plangintzaz, garapenaz eta babesaz arduratzen den komisarioak, mintegia ireki ondoren, Proiektuko 4 ekintzetako pilotuek eta hainbat bazkidek ("kudeatzaileen arteko lankidetza", "Lakuak eta zohikaztegiak", "Nekazaritza eta artzaintzako baliabideak" eta "basoak") azken urteetako lanaren emaitzak aurkeztu ahal izan zizkieten entzuleei.
Sergi Riba Mazas jaunaren hitzaldiek, Ordinoko parrokiako Conseller d 'Agricultura, Medi Ambient i Sostenibilitat, DREAL Occitanieko Philippe Xéridatearen eta Pirinioetako Lan Elkarteko zuzendaria Jean-Louis Valls jaunaren ordezkari gisa, bi jardunaldi horiek itxi zituzten, elkarbizitzaren zeinupean.
Proiektuaren lan guztiak proiektuaren webgunean gutxi barru eskuragarri egonen dira, eta 2020an topaketa bat egitea aurreikusten da, Pirinioetako naturguneetako kudeatzaileen sareari jarraipena emateko eta Gizakiaren eta Naturaren onurarako baterako ekintza-programa berri baten ezarpena prestatzeko.
Truke teknikoetatik eta kanpoko eremuetan egindako ekintza zehatzetatik haratago, sare dinamiko eta iraunkor baten oinarria diren benetako giza loturak sortu dira.
"Basoa" taldearen bilera Bagnère de Luchonen: Pirinioetako basoetako heldutasun biologikoa ezaugarritzeko protokoloen bateratzerantz
05/11/2019
Bagnère de Luchonen (Haute-Garonne) izan zen, eta GREENeko bazkideak proiektuko "Basoak" lantaldearen azken bilerarako bildu ziren.
Frantziarrak, katalanak, euskaldunak eta nafarrak elkartu egin dira, mendiguneko baso-eremuen heldutasun biologikoa ezaugarritzeko protokoloak bateratzeko. Hain zuzen ere, taldeak egindako atariko lanari esker, mendiguneko baso zaharrak aurkitu eta ezaugarritzea ahalbidetzen duten bi protokolo nagusi nabarmendu ahal izan dira: Frantziako Pirinioetako vieilles forêt protokoloa eta bereziki Pirinioetako hegoaldeko isurialdean erabiltzen den Life REDBOSQUES proiektuaren protokoloa. Luchoneko Baso Nazionalean egindako txango batek osatu zituen aretoko truke horiek. Bi protokoloak kasu zehatz bati aplikatzeko eta zehaztasun handiagoz adierazle komunak identifikatzeko aukera bat izan zen.
Oñatira bisita, inausketa eta zuhaitz lepatuen mantentze teknikak partekatzeko, Foru Aldundietako, HAZIko, Euskal Herriko Laborantza Ganbarako eta Frantziako Basoen Bulego Nazionaleko teknikarien artean
22/10/2019
Urriaren 22an HAZIko eta Bizkaiko eta Gipuzkoako Foru Aldundietako teknikarien arteko topaketa antolatu zen Laborantza Ganbarako eta Iparraldeko Basoen Bulego Nazionaleko teknikariekin batera. Helburua zen Artaso mendiko ingurunea (Oñati) bisitatzea, Aizkorriko Parke Naturalaren barruan. Gune horretan inausketak egin dira zuhaitz lepatu zaharretan, 2010ean (LIFE Lepatuak eta Biodibertsitatea) eta 2017an (POCTEFA GREEN proiektua).
Teknikarien artean iritzi eta jakintzak partekatu ziren eta oso estimatuak izan ziren denen partetik. Gipuzkoako Foru Aldundiak egin duen ibilbideak aipatutako bi proiektu horiei esker, ekarri du erakunde hori erreferentzia bihurtzea Europa mailako zuhaitz lepatuen babes eta berreskuratzean.
2019ko balantzea eta "Lakuak" eta "Zohikaztegiak" ekintzetarako aurreikuspenak, Néouvielleko Erreserba Nazionalean (Hautes-Pyrénées)
08/10/2019
Proiektuko "lakuak eta zohikaztegiak" lantaldearen 2019ko azken bilera 2019ko urriaren 8an egin zen Oredoko aterpetxean, Néouvielle erreserba nazionalean, Pirinioetako Parke Nazionalean.
Udan Andorran, eta irailean Gaubeko Vigemale ibarrean, laku batzuk arrainik gabeko egoerara itzultzeko esperimentuak aurkezteko bildu ziren bazkideak; GREEN sareko lakuetako fauna eta floraren inbentarioen 2019. kanpainaren emaitzak eta proiektuko zohikaztegiak kontserbatzeko ekintzen emaitzak ere aurkeztu ziren.
Proiektuaren lanak Alpeetako "Lacs Sentinelles" sarean aurkezteko aukera ere izan zen. Bi ordezkari izan ziren bileran. Sentinelles lakuen sare alpetarra behatoki gisa egituratutako 22 aintzirek osatzen dute. Laku horiek aldizka eta epe luzean monitorizatzen dira, eta 2019. urtea gure bi sareak hurbiltzeko aukera izan zen
Ajéouko (Ariège) sektoreko arrabol iratz-apurtzailearen erakustaldi berriaren arrakasta
24-25/09/2019
GREEN proiektuan, "Medio irekiak" ekintzaren izeneko mintegi teknikoan zehar, hogeita hamar bat pertsonek Ajéouren planoan, Ercén, parte hartu zuten, arrabolaren esperimentazioaren lehen emaitzak ikusteko, eta iratzearen aurkako borrokarako tresna berri honi buruz eztabaidatzeko.
Iratzea oso azkar hazten da, larreak poliki-poliki estaltzen ditu eta, horrela, larre eta larreetako artzaintza eta bazka-ezaugarriak murrizten ditu. Segidako segak jasatzen ditu, eta izaera inbaditzailea du. Artzaintza jarduerarako espazio irekiak mantentzeko, Pirinio Ariègeoiseseko PNRk "arrabol iratz-apurtzailea", Sylvinov nekazaritzako makina-fabrikatzaileak menditara egokituta, Green markoan esperimentatu zuen eta, horrela, iratzeen zurtoinak tolesteko aukera ematen du, moztu beharrean (nekazaritzako makina tradizionalen kasuan gertatzen den bezala), eta horrela zurtoinak ahultzen dira.
Pirinio Ariègeoiseseko PNRk esperientzia honetara egokita jarraipen protokolo bat ezarri du Ajéouren planoko hainbat eremutan. Segimendu agronomiko eta botanikoa hainbat urtetan zehar jarraituko da, arrabolaren eragina kuantifikatzeko eta arrabolarekin iratzeari egindako tratamenduaren emaitza zehatzagoak lortzeko.
Eztabaidek, elkarbizitza-giroan, nekazaritza eta artzaintza ingurunetik zetozen produktuen buffet batekin jarraitu zuten, komunikazio tresnak sortzeko proiektua aurkezteko aukera, Pirinioetako hedabide irekietako produktuak balioan jartzeko.
Pirinio Ariègeoiseseko PNRk arrabol iratz-apurtzailea ematen/eskaintzen du (Ajéouren aldi esperimentaletatik kanpo, jarraipenari lehentasuna emateko, arrabolaren eraginkortasuna kuantifikatu ahal izango duena). Probatu nahi duten abeltzainak PNRekin harremanetan jarri beharko dira, informazio gehiago lortzeko.
Pirinioetako naturguneetako nekazaritza eta artzaintza munduko ekoizleen eta eragileen arteko ikasbidaia Euskadira
09/09/2019
Nekazaritza eta artzaintza inguruneetan, bioaniztasuna kontserbatzeari lotutako tokiko produktuak balioan jartzeko, mugaren bi aldeetako ekoizleen eta naturguneen ordezkarien arteko ikasbidaiak antolatzea, GREEn proiektuaren ekintzetako bat izan da. Euskadin, Gipuzkoako Foru Aldundian, Aralarko Parke Naturalean, espazio naturalen nekazaritza eta artzaintza baliabideen kudeaketari buruz, 20 partaidek baino gehiagok ikuspuntuak trukatu ahal izan zituzten, eta bertan, besteak beste, udako esnearen hobekuntza, kalitatezko seinaleak eta lurraldeko ikurrei buruz, eta finka ugari bisitatu (Idiazabalgo gazta, Gorrotxategiren marmelada, MendikoGaztaren mendiko gaztandegiak, Oihart sagardotegia...) eta euskal gaztaren festa.
Ikasbidaia hau aukera bat izan zen, era berean, bioaniztasunaren zainketari lotutako nekazaritza estentsiboko produktuen saskia aurkezteko, GREENen markoan egiten ari diren eta, bereziki, web-horrian sustatuko den nekazaritza estentsiboko produktuen saskia aurkezteko. Helburua hauxe da: bioaniztasuna sustatzen duten naturguneetako tokiko produktuak eta nekazarien praktikak agerian jartzea.
Vignemale (Hautes-Pyrénées) mendiaren oinean arrainak kentzeko esperimentazioa
05/09/2019
Pirinioetako gailurrerik altuenaren onenean (Longue du Vignemale gailurra, 3.298 m), Pirinioetako Parke Nazionaleko eta Bioaniztasun Bulego Frantseseko agenteek, FORESPIR lagunduta, 4 egunez, Arrailléko lakuetako arrain guztiak kentzeko lan egin zuten. 3 laku txiki horiek (0,05 eta 0,21 ha artean) 2.487 metroetara kokatuta, duela ia 20 urte arrainak sartzea baimenduta zegoen laku eta laku txikien zerrendetatik atera zituzten. Hala ere, nahiz eta altitudea, elur-jausiak eta kirol-arrantza izan, erreka-amuarrain populazio batek (Salvelinus fontinalis) eremu txiki horiek populatzen jarraitu zuen.
GREENen esparruan, 2019ko irailaren hasieran, Arrailléko lakuetako arrain populazioak ezabatzeko esperimentazio bat egin zen. Arrain horien dieta askotarikoa da: zizareak, krustazeoak, intsektuak, armiarmak, moluskuak, igelak eta arrain txikiak. Harrapari horrek, beraz, eragin handia du laku horien bioaniztasunean, eta anfibioen eta intsektuen bizi-zikloa aldatzen du. Guztira, hirurogei errekako amuarrain eta bi zapaldu atzeman zituzten sare elektrikoz edo arrantza elektrikoz. Aintzira horien jarraipena etorkizunean eginen da, arrain guztiak Arailléko lakuetatik kendu diren ziurtatzeko eta ekosistemaren erantzuna monitorizatzeko.
Port de Boëtaren mugaz gaindiko merkatuaren 8. edizioa, 2.511 metroetara
24/08/2019
2019/08/24an ospatu zen mugaz haraindiko topaketaren 8. edizioa, Boeten portuan, Vall Ferrera-tik. Anaitasun ekitaldiaz gain, parte-hartzaileek merkatu batez gozatu ahal izan zuten eta bertako nekazaritzako produktuak dastatu zituzten, 700 metroko eta 3 orduko igoera egin ondoren.
Topaketan, produktuen salmentarako merkatu bat ere antolatu zen. Horrela, parte hartzaile katalanek, Pirinioetako Parke Natural Regionaleko ekoizleen produktuak erosi ahal izan zituzten eta parte hartu zuten frantziarrek gauza bera egin zuten Alt Pirinioetako Parke Naturaleko ekoizleen produktuekin.
Topaketa horien helburua bi parkeetako abeltzaintzako produktuak sustatzea da, larre eta belardi habitaten mosaikoa kontserbatzen eta bioaniztasuna kontserbatzen laguntzen dutenak.
Goi Pirinioetako Parke Naturala Castillon en Couseranseko (Ariège) Gazta eta Eztiaren Jaian, gune irekietako nekazaritzako eta abeltzaintzako produktuak balioan jartzeko
11/08/2019
Jaia pasa den abuztuaren 11n egin zen, eta Goi Pirinioetako Parke Naturala han egon zen, informazio postu batekin, eta gazta, eztia eta artilezko produktuak saltzeko beste postu batekin.
Hirugarren urtez jarraian, Goi Pirinioetako Parke Naturalak Castillon en Couserans herrian egin den Gaztaren eta Eztiaren Jaian hartu du parte, informazio postu batekin eta nekazaritzako eta abeltzaintzako produktuak saltzeko beste postu batekin. Herria Ariègeko Pirinioetako Parke Naturalean dago, Goi Pirinioetako Parke Naturalak duen “Hiru Nazioen Parke Piriniotarra” marka bera duen gune naturala baita. Jaia pasa den abuztuaren 11n egin zen, lurraldeko produktuak balioesteko eta tokiko abeltzain gaztagileen eta erlezainen talentua ezagutarazteko eta aitortzeko.
Aurten, behi gaztak, ahuntz gaztak, ardi gaztak, eztia eta artilez egindako produktuak aukeratu dira Goi Pirinioetako Parke Naturalaren ordezkari izateko. Gainera, dibulgaziorako kartel berezi bat egin zen une horretarako, ekoizle horiek ezagutarazteko. Eguna euritsua izan bazen ere, 400 lagun baino gehiago hurbildu ziren postuetara, Goi Pirinioetako Parke Naturalaz eta bere produktuez interesa erakutsita.
Gaztaren, artilearen, eztiaren eta abeltzaintza estentsiboko haragiaren ekoizpenak, besteak beste, laguntzen du larre irekiak mantentzen, eta larre horietako biodibertsitatea zaintzen, hala nola lepidopteroena (tximeletak), fauna talde horretan Parkeak Europako tximeleta dibertsitaterik handienetako bat dauka eta. Pirinioetako gune naturalak sarean jartzeko eta kudeatzeko Interreg POCTEFA GREEN proiektuaren barruko jarduera bat da jai hau.
HAZIk GREEN proiektua aurkeztu du PABEn, mugaz gaindiko lankidetza eredu gisa
04/07/2019
“Transfrontalier : cum operare" tailerraren barruan, Àudap-ek (Agence d'Urbanisme Atlantique et Pyrénées) deitutako jardunaldien barruan:
HAZIk pasa den uztailaren 4an aurkeztu zuen GREEN proiektua, lankidetza eredua. Proiektu honek Pirinioetako Natur Guneen sarearen kudeaketa eta abiatzean zerikusia duten eragileen arteko koordinazioa sustatu nahi du. GREENek duen konplexutasuna kontuan hartuta, batez ere bazkide kopuruari eta euren lurralde mailako banaketari dagokionez, izan daiteke erreferentzia Pirinioen bi aldeen arteko mugaz gaindiko lankidetzaren inguruan sor daitezkeen proiektuetarako, euren gaia edozein izanda ere.
Kataluniako Pirinioetako Eskualdeko Parke Naturaleko Garrotxeseko mendigunean dauden baso helduen inbentarioa
POCTEFA GREENen barruan, bere Gutunean ezarritako helburuekin bat etorrita, Kataluniako Pirinioetako Eskualdeko Parke Naturalak bere lurraldean dauden masa helduen kartografia zehatza egin zuen, 2019ko udan. Garrotxeseko mendigunea aukeratu dute gune pilotu moduan, azterlanak fokua jarrita duen sektorea izanik, eta oso heterogeneoa izanik basoen adinari eta erabilerei dagokienez, interkonektatutako babesgune helduen bilbe ekologiko bat ezartzeko lanetarako. Inguruan dauden eta Pirinioetako baso helduen inbentariorako protokoloak ezaugarrituta dituen unada helduen inbentario bat behar zuen proiektuak. Mendiguneko baso zaharren kartografiari lotutako airetiko irudien azterketa bati esker, helduak izan zitezkeen unadak lokalizatu ahal izan ziren, eta, ondoren, baso antolamenduaren dokumentuetan zehaztu ziren, Basoen Bulego Nazionaleko lurraldeko teknikarien esperientziaz eta ezagutzaz baliatuta.
Eremuko inbentarioen kanpaina batekin 487 ha baso heldu inbentariatu ahal izan ziren gero, hau da, mendiguneko baso azaleraren ia %7. Baso heldu horietatik gehienak (%96 azaleran) mendi pinuen basoak dira, aztergai den gunean baso habitat nagusia, alegia.
Babesgune horien kokalekua eta ezaugarriak ezagutzea baliagarria izan daiteke espezie saproxilikoak zaintzeko eta zirkulaziorako bilbe bat ezartzeko, beste baso eragile batzuekin elkarlanean, eta, seneszentziako irlak eta korridoreak integratuta, interes ekologikoko zuhaitzen babesa sustatzeko.
Ekintza horretaz aparte, Languedoc-Roselloneko Gune Naturalen Kontserbatorioa, Purpaneko Ingeniari Eskola eta Kataluniako Erreserba Naturalak batera ari dira Parkean, bere lurralde osoan dauden baso zaharren kartografia bat lantzen, interes ekologiko handiko baso guneen gainean apurka-apurka ezagutza zehatzago edukitzeko eta kudeaketako dokumentuetan kontuan izateko.
GREEN proiektuaren “Lakuak” ekintza abangoardian
28/06/2019
Bordères lakuaren ertzetan (Goi Pirinioak) aurkeztu zitzaien proiektuak egindako aurrerapena GREEN Proiektuaren bazkide instituzionalei eta teknikariei (Agence Régionale de la Biodiversité d'Occitanie, Frantziako Estatua - DREAL Occitanie, tokiko agintaritzak, etab.). Laku horri fauna eta flora inbentariorako proiektuaren barruan garatutako protokoloak aplikatzeko ere balio izan zuen bilerak. François Prud'Hommek, Conservatoire Botanique National des Pyrénées et de Midi-Pyrénées erakundekoak, esnorkela egin ahal izan zuen 1,760 m-ko altueran dagoen eta maila guztietako txangozaleek bereziki estimatzen duten 6,5 ha-ko laku horretan, eta bertan dauden espezieak behatu. Nicolas Blancek eta Frédéric Blancek, Conservatoire d'espaces naturels de Midi-Pyrénéées erakundekoek, berriz, lakuaren fauna ezaugarritzeko beharrezkoak diren laginketa eta behaketa guztiak egin ahal izan zituzten. Bazkideek “lakuak" izeneko ekintza honen xehetasunak ere azaldu ahal izan La Dépêche eta Sud-Ouest egunkarietako kazetariei, GREEN proiektuko adituekin batera murgildu baitziren lakuan. Esteka hauetan daude horren gaineko artikuluak eta txostenak:
-
-
-
Euskadiko lehenengo Loredun Larreak txapelketa
21/06/2019
Uztadun larreak mota bereko espezieen dibertsitate handienetako habitatak dira, bai fauna nola flora aldetik, gainbehera doan laborantza praktika baten ondorioz sortu den ondare kulturala izateaz gain. Arrazoi hauengatik, duela bi urtetatik hona, larre mota hau lantzen duten laborarien artean txapelketak antolatu izan dira Frantzian. Txapelketa hauek uzta atzeratzeko asmoarekin egin ohi dira (biodibertsitatearen onurarako eta larre hauetan loreen gehiengoaren loraldia posible eginez) baita uzta moztearen praktika bera balioan jarriz ere. Lursailen landa jasangarritasunaren inguruko gaiak baloratzen dira, produktibitatea, funtzionalitate ekologikoa, landareen aniztasuna, erlezaintzaren eta paisaiaren garrantzia, etab.
GREEN proiektuaren markoaren barruan, loredun larreak txapelketak bultzatu dira hau egiten zuten bazkideekin (Pyrénées Ariègoises Parke Naturala, Frantzia) eta Katalunia eta Andorrako Pirinioetan hasi da garatzen eta “mugaz bestaldeko txapelketa” sortu dute hiru zona horien artean.
Araba eta Bizkaiko diputazioek Gorbeiako Parke Naturalaren 25. urteurrenaren baitan ekimena babestea erabaki dute. Horrela izanik, Santiago Pagola (entomologoa), Roberto Ruiz de Arcaute (agronomoa), Mercedes Herrera (ekologoa) eta Itziar Mijangosek (botanikoa) osatutako epaimahaia eratu da. Larreak ekainaren 7an bisitatu dituzte eta txapelketan parte hartu duten 5 pertsonak elkarrizketatu ostean, erabakia hartu eta irabazlea proposatu dute.
Saria HAZIk emango duen Eusko Label produktuen otzara eta plaka-oroigarri bat izango dira eta ekainaren 21ean eman egingo da (Ingurumenaren Eguna) Gorbeiako Parkearen urteurrenaren harira egingo den ekitaldi instituzionalean.
Goi Pirinioetako Parke Naturalak larre loredunen 5. lehiaketa egin du
13/06/2019
POCTEFA GREEN mugaz gaindiko Europako proiektuaren ""Biodibertsitate handiko nekazaritzako inguruneak balioestea" izeneko ekintzaren barruan, pasa den ekainaren 13an larre loredunen lehiaketaren 5. edizioa egin zen Goi Pirinioetako Parke Naturalean.
Aurten, lehiaketa Aneuko haranetan garatu zen, eta Gavaseko, Valencia de Aneuko eta Sorpeko 3 abeltegik hartu zuten parte. Pere Aymerichek (biologoa) eta Cristina Chocarrok (agronomoa) osatu zuten lehiaketaren epaimahaia, eta larreen interes agronomikoa eta aberastasun botanikoa eta biodibertsitaterako oro har eskaintzen zituzten baliabideak hartu zituzten kontuan larreak baloratzeko. Larre loredunen lehiaketarekin nabarmendu nahi da Pirinioetan dauden segarako larreen garrantzia –ondare eta paisaia natural bikaina dira–, eta nekazariek larre horiek kudeatzen eta hobetzen egiten duten lana.
Arros de Cardosek hartu du Araneko artisautzako produktuen eta ardiaren azokaren 8. edizioa
07/06/2019
Goi Pirinioetako Parke Naturalak eta Esterri de Cardoseko Udalak Araneko artisautzako produktuen eta ardiaren azokaren 8. edizioa antolatu dute, igande honetan, 2019ko ekainaren 7an. Helburua da parkearen aldean ekoizten diten artisautzako produktu eta nekazaritzako elikagai ugariak balioestea, baita Araneko ardi arraza ere, Pallars Sobiraren iparraldean eta, bereziki, Frantziarekin eta Val d’Aranekin harremanak zituzten haranetan betidanik egon den arraza baita.
Azoka POCTEFA Green barruan antolatu da, gune irekietatik datozen tokiko produktuak sustatzea helburua duen mugaz gaindiko lankidetza proiektua izanik. Esparru horretan, eta lehen aldiz, aurten Pirinioetako Hiru Nazioen parkeko ekoizle eta artisauak egongo dira azokan.
Aureko Haraneko Batzorde Teknikoaren bilera (Goi Pirineoak)
23-24/05/2019
Bazkide teknikoak berriro elkartu ziren laneko 2 egunetan, Pirinioetako Parke Nazionalaren bihotzean. 2018ko urritik 2019ko ekainera bitartean egindako lanaren aurrerapenak aurkezteko aukera bat izan zen ekintzen pilotuentzat, baita INTERREG Proiektuaren bukaerara arte (2019ko azaroa) aurreikusitako jarduerak aurkezteko ere.
GREEN Proiektuaren jarraipenen gaineko trukeei ere denbora eskaini zitzaien, kontuan izanda azken hiru urteetan bazkideen artean sortutako dinamika sendoa. Ideia eta proposamen asko trukatu ziren, eta denek erakusten dute Pirinioetako gune naturalen kudeatzaileek Pirinioetako sarean jartzeko lanetan jarraitzeko eta lanei indarra emateko.
""Tokiko produktuen balorizazioa ingurune zabalak mantentzeko"" mintegia - Auzat (09)
14/05/2019
2019ko maiatzaren 14an eta 25ean, ""Agro-pastoralismo"" 5. ekintza tematikoan inplikatutako GREENeko bazkideak Ariègeko bihotzean elkartu ziren (Auzat). 4 puntu izan ziren ekintzan inbertitutako lurraldeen arteko trukeen gunea:
- Pirinioetako gune naturaletako produktuen eskaintza baten diseinua, webgunearen bidez sustatzeko. Ariègeko Pirinioetako Eskualde Parke Naturalak (EPN) eskuorri bat prestatuko du, biodibertsitatea bultzatzen duten nekazaritza estentsiboko produktu sorta bat sustatzeko ikuspegia aurkezteko;
- Euskal Herrian 2019ko irailean egingo den ikasketa bidaiaren antolaketa
- Larre loredunen mugaz gaindiko lehiaketa eta, bereziki, epaimahaiari mugaz gaindiko hautagaitzak ebaluatzea ahalbidetuko dioten irizpideak.
- eta ekintzaren perspektibak, INTERREG POCTEFA proiektua amaitu ondoren. "
Zooma goialdeetako lakuetako espezie enblematiko baten gainean: subularia aquatica
Subularia aquatica Frantzian babestuta dagoen uretako Brassicaceae txiki bat da, mendialdeko laku oligotrofikoetako espezie enblematiko bat. Pirinioetan, jarraipen demografikoa egiten ari zaio urte askoan, aldaketa globalekin duen dinamikaren ezaugarriak ateratzeko, Neouvielleko Erreserba natural nazionalean egon daitezkeen atzeraldien balizko arrazoiak definitzeko eta kudeaketarako gomendioak emateko (berriz sartzea, indartzea…). Green proiektuaren barruan, Frantziako Tolosako Paul Sabatier Unibertsitateko Evolution et Diversité Biologique laborategia (Bilakaera eta Aniztasun Biologikoa) espezieak Pirinioetan duen aniztasun orokorra aztertzen ari da. Hain zuzen ere, gainbeheran dagoen espezie baten aniztasun genetikoa ahal den neurrian babestuz espeziearen biziraupena optimizatu daiteke, epe luzera, eta egungoaren moduko ingurune aldakorrean eboluzionatzeko dituen ahalmenei eutsiz. Populazioen arteko zein populazioaren barruko aldakortasun horren kuantifikazioa funtsezkoa omen da populazio txiki zatituen kontserbaziorako eta kudeaketarako egokiak diren modalitateak definitzeko. Gainera, espezie beraren populazioen arteko harreman genealogikoak bere banaketa geografikoarekin alderatuta aztertzen dituen filo-geografikoari esker, ondorioztatu daiteke zer prozesu historikok eraman duten espeziea egun dituen egituraketa genetiko eta banaketa geografikora, eta lokalizatu daitezke espezieek Izotzaren Aroan izan zituzten babesguneak, baita aro glaziarraren ondoren espezie horiek erabili zituzten birkolonizazio bideak trazatu ere. Azkenik, espezieen kontserbaziorako balio handia duten lehentasunezko eskualdeak definitzeko aukera ematen du. Gaur arte, hainbat markatzaile molekular sekuentziatuta, hau frogatu dugu: 1- Dibertsitate genetikoak txikia izaten jarraitzen du mundu mailan (aldakuntza txikia), espeziearen banaketa globaleko eremuaren ertzetan dauden Pirinioetako populazioak ez dirudi genetikoki agortuta daudenik, 2- Egitura geografiko garbi bat agertzen hasi da aztertutako eskala guztietan: hala, ITS markatzaile nuklearra oso aldakorra izanik, Europan mota nagusi bat ikusten da (mapan horiz dago): Finlandian eta Norvegian dago, baita Espainian eta Ariègen ere. Mendebaldeko Pirinioetan, Andorran eta Neouvillen, Gredoseko mendilerroan, Erresuma Batuan eta Islandian ere aurkitu dira mota lokalizatuago batzuk. Beste markatzaile batzuk aztertzen ari dira, eta horietako bakoitzak historiaren alderdi bat erakusten digu… baina dagoeneko gauza segurua dirudi Neouvielleko indibiduoek harreman handiagoa dutela urrutiko Bouillousetako bizilagunekin Val d'Aranekoekin baino.".
Crédit photo : Frédéric Azemar
Laboratoire Ecologie fonctionnelle et environnement (EcoLab)
POCTEFA GREEN proiektuak Gorbeiako Parke Naturaleko pagadien lehengoratzea bultzatzen
19/03/2019
Du Bizkaiko Foru Aldundiak eta Hazi Fundazioak 2018an proiektu horren barruan jarduera bat egin zuten pagoen baso baten (pagadi kaltzikola) iraunkortasuna lortzeko eta bere biodibertsitatea hobetzeko.
Ondare mendia “Arimekorta-Laurtundu”, Aldundiaren jabetzakoa eta Zeanuriko (Gorbeia) udalerrian dagoena, gutxi-asko sakabanatutako pago motzez populatuta dago. Zuhaitz hauek duten ganderailu formako morfologia berezia dela eta, pago hauek erortzen eta apurtzen ari dira, basoaren denboran zeharreko iraunkortasuna arriskuan jartzen.
GREENekin kofinantzatutako jardueran, lehengoratzea bultzatzeko mendiaren ingurua itxi da eta, era berean, adaburua murrizteko esku-hartzeak egin dira, oreka arazoak dituzten pagoetan euren erorketa saihesteko kimaketa eta berlepaketa bidez, enborrak eta adar lodiak zabalik utziz eta meheagoak diren ebaketa hondarrak pilatuz.
Jardunbide honekin espero da pagadia ez galtzea, baina baita basoaren biodibertsitatea hobetzea: zuhaitz eta zuhaixka espezie berriak sartzea (hagina, lizarra, hostazuria, elorri zuria…), iraunkortasun horizontal eta bertikal handiagoa, goi mendietara aurrera egitea adin ezberdinetan, egur hila egotea… eta, azken finean, mendiaren erantzun gaitasuna hobetzea etorkizunean egon daitezkeen balizko aldaketa edo asalduren aurrean.
Nekazaritza ekologikoaren praktiken Pirinioetako mugaz gaindiko lehiaketaren sariak emateko ekitaldia azaroaren 16an egin zen LURRAMAn, EHko iparraldean
16/11/2018
LURRAMA, Euskal Herriko laborantza herrikoi eta iraunkorraren azoka, aukera aproposa zen Pirinioetako larre loredunen txapelketako sariak emateko. Aurten, Pirinioetako bost lurraldek aurkeztu dituzte euren hautagaitzak hiru nazioetako diziplina askotariko epaimahairen aurrean: Alt Pirineu Natur Parkeak (ESP), Pirinio Atlantikoetako Nekazaritza Ganbarak, Ariegeko Eskualdeko Natur Parkeak, Andorral eta euskal mendiko Natura 2000 lekuek. Ariegesko ENPko Esbintzeko lursail batek lortu du mugaz gaindiko epaimahaia seduzitzea: aldaera asko, koherentzia globala praktiketan, transhumantzia sistema tradizionalak, artzaintza paisaiak Pirinioetako nortasun nabarmenarekin mantentzea, melifera potentzial garrantzitsua testuinguru itxian… Horiek izan ziren mugaz gaindiko epaimahaia seduzitu zuten elementuak eta Esbintzeko Finkari nekazaritza ekoizpenaren eta jardueren sistema multzoari saria emateko arrazoiak. . Jakina, epaimahaiak egin zituen adierazpenetan nabarmendu egin zituen abeltzainaren ahaleginak eta bere lurraldeetan nekazaritza iraunkorra izateko gogo bizia.
Lehiaketaren hurrengo edizioa 2019an antolatuko da eta GREEN lurralde guztiak gonbidatzen dituzte parte hartzera, dela norberaren lurraldeari buruzko tokiko lehiaketa antolatuz, dela mugaz gaindiko lehiaketako epaimahaian parte hartuz (azterlana espedienteekin egiten da).
HAZIk nekazaritza eta abeltzaintza inguruneei buruzko bigarren mintegia antolatu du Zaldibian
15/11/2018
Ariegeko Pirinioetako Eskualdeko Parke Naturalak (PNR des Pyrénées Ariégeoises) Pirinioetako nekazaritza eta abeltzaintza inguruneen kudeaketaren eta balorizazioaren berri eman die 5. ekintzako bazkideei. CEN Aquitaine (FRA), Vall de Sortenyko Natur Parkea (AND), HAZI (ESP), Capceleres del Ter i del Fresereko Natur Parkea, Alt Pirineuko Natur Parkea, Kataluniako Erreserba Nazionalen Federazioa eta Ariegeko Pirinioetako Eskualdeko Natur Parkeak (PNR des Pyrénées Ariégeoises) Zaldibian bildu ziren programaren lehen fasean diseinatutako tresna partekatuen inguruan lan egiteko. Miglosen egin zen azken mintegitik, azken hilabeteotan tresna horiek egiaztatu egin dira: orduan, ekintza komuneko metodologia eta lekuak hautatzeko taula komuna hobetu beharra zegoen. Hainbat truke egin ziren adierazle edo deskribatzaile komunen inguruan eta baita programari jarraipena emateko lantaldearen proposamenen inguruan ere.. Mintegia bukatzeko, landa bisitaldi bat egin zen euskal mendia ikusteko eta lurralde honetako abeltzaintza praktikak eta bertako produktuen balioa agerian jartzeko estrategien aurkezpena egiteko (Elikatuz Gastronomia Interpretatzeko Zentrora egin zen bisitaldia).
Nekazaritza eta abeltzaintzako inguruneen kontserbazioari buruzko adituek Gipuzkoa bisitatuko dute bertako parke naturalen kudeaketa ezagutzeko
14-15/11/2018
Azaroaren 14 eta 15ean, Gipukoako Foru Aldundiko mendi eta naturagune babestuen arduradunek, HAZI Fundazioko teknikariekin batera, Pirinioetako bi aldeetako Parke Naturaletako homologoak hartuko dituzte Zaldibian, POCTEFA GREEN “Pirinioetako Naturaguneak Kudeatzea eta Saretzea” proiektuan kokatutako topaketa batean.
Horrenbestez, Frantzia, Katalunia, Nafarroa eta EAEko nekazaritza-abeltzaintzako inguruneen kontserbazioko adituek lehen eskutik ezagutu ahal izango dute Gipuzkoako Foru Aldundiak azken urteotan bere parke naturalak kontserbatzeko martxan jarri dituen estrategien multzoa. Espazio horiek, batez ere, mendialdeko guneak dira, balio nabarmeneko habitatak eta espezieak dituzte, eta, horiek kontserbatzeko, ezinbestekoa da nekazaritzako praktika estentsiboak mantentzea.Horrenbestez, bai Gipuzkoan bai Europako mendialde gehienetan, habitat horiek kontserbatzeko mehatxu nagusia da artzaintza urritzen ari dela.
Mehatxatutako gune horiek babesteko, Diputazioak hainbat ekintza garatu ditu, bai erabiltzen ez direlako degradatuta dauden artzaintza guneetan esku hartuz, bai abeltzaintzan erabilera errazteko ekipamenduak sortuz eta kontserbatuz, ondorioz, jarduerak jarraitu ahal izan dezan (mantentze lanak eta oinarrizko ur eta argi azpiegiturak, sarbideak, txabolak, gaztandegiak sortzea, mahukak, itxiturak…).Ekintza horietako batzuk erakutsiko zaizkie Gipuzkoa bisitatuko duten kontserbazioko adituei, mintegi baten bitartez, non lan saioak egin eta emaitzak aurkeztuko diren bertatik bertarako bisitetan.
Naturagune babestuetako adituak eta kudeatzaileak Alt Pirineuko Parkean elkartu dira
18-19/10/2018
Naturagune babestuetako berrogeiren bat aditu eta kudeatzaile Esterri d’Aneun elkartu ziren urriaren 17an eta 18an, GREEN proiektuaren barruan.
Kataluniako Generalitateko Ingurumen eta Natura Inguruaren Politiketako zuzendari Ferran Miralles Sabadellek inauguratu zuen mintegia, honako hiru helburu hauekin:
-
GREEN sareko lurraldeen eta erakundeen ezagutza sendotzea,
-
Naturaguneak kontserbatu eta kudeatzeko dituzten erronkak partekatzea,
-
Proiektuaren fase honetan eskuratutako ezagutza eta burututako ekintzak partekatzea.
Topaketa honek bide eman zuen Pirinioetako naturaguneei buruzko informazio plataformaren behin betiko bertsioa aurkezteko eta kudeatzaileen arteko trukeetarako. Plataforma hau bateratze lan garrantzitsu baten ondorio da eta denbora gutxi barru abiatuko da webean, proiektuan parte hartzen duten lurraldeetako hizkuntzetan.
Ondoren, bazkideek proiektuaren helburu diren hiru naturaguneetan azken bi urtetan burututako ekintza desberdinak aurkeztu zituzten. Hona inguruneak: laku eta zohikaztegietako inguruneak, baso inguruneak eta artzaintza eta nekazaritza inguruneak.
Ondoren , hauek aurkeztu zitzaizkien parte hartzaileei: tresna komunak (protokoloak, lekuen hautaketa eta analisia,…) egitea, tokian-tokian inguruneak kudeatu eta zaintzeko burututako ekintzen (zohikaztegiak baztertzeko lursailak, basogintza lanak, larre guneetarako sarguneak lehengoratzea,…) inplementazioa eta publiko desberdinei zuzendutako ekitaldien antolaketa (umeentzako animazioa, mugaz gaindiko azokak, ekoizleen ikas-bidaiak,…) Ostean, etaparen balantzea egiteko tartea etorri zen, egindako lan zoragarriaren ikuspegi globala izateko eta sortutako sarearen etorkizuneko ekintzak marrazten hasteko.
Jardunaldiak bukatzeko gaikako landa bisitaldiak antolatu ziren Alt Pireneuko Parke Naturaleko taldeek ekintza zehatzak egin dituzten lekuetara.
Pirinioetako basoetan zerbidoek daukaten eragina frogatzeko partzelen sare baterantz
05/07/2018
Llavorsin, Alt Pirineu-ko Parke Naturaleko egoitzan, “basoa” ekintzako hainbat bazkide batu ziren eta egun batean zerbidoen erasoen kontra Pirinioetako basoak babesteko lana egin zuten. Izan ere, zerbidoak (oreina eta orkatza) presente daude Pirinioetako kate osoan eta hainbat habitatetik ibiltzen dira, haien artean basoak dira erabilienetako batzuk.
Zerbidoek kontsumitzen dute, modu selektibo eta jarraian, oihanpeko begetazioa kimatzearen altuerara arte, belar eta zurezko espezien hazkundea mugatzen dute, eta elikadura lehian sartu daitezke beste ondare-espezie batzuekin, hala nola, basoilar, larreoilo eta ornogabe belarjale batzuekin. Basoaren egitura eta osaketa ere eraldatzen dute, begetazioaren estratifikazioaren sinplifikatze eta homegeneizazioarako joera indartuz eta beste talde edo komunitateren habitatei eraginez: intsektuak, hegaztiak (kabia egiteko leku potentzialak gutxituz eta ikusmen-babesa gutxituz), mikrougaztunak, ….
Hori dela eta, GREEN proiektuaren inguruan batutako espazio naturalen kudeatzaileek sortu dute jarraipena egiteko 50 partzelen sarea (kontrol partzela moduko esklusio partzela bat edo batzuk dituztenak). Partzela hauen helburua da ungulatuen eraginak aztertzea basoaren leheneratzean, mehatxatutako begetazioaren gainean edo basoilar bezalako espezieekin duten elikadura lehiaren gainean.
Parc Natural de l´Alt Pirineu-ko Ekoizleen 7. Azokan eta Arrós de Cardós Araneko Arrazararen XII. Lehiaketa Morfologikoan arrakastatsua izan da bisitarien kopurua
27/05/2018
.Iragan igandean, maiatzak 27, Arrós de Cardós herri txikiak ehunka bisitari hartu zituen Parc Natural de l´Alt Pirineu-ko Ekoizleen 7. Azokan eta Arrós de Carós Araneko Arrazararen XII. Lehiaketa Morfologikoan.
Azoka Esterri de Cardós-eko udalak eta Parke naturalak antolatu zuten eta balioan jarri nahi ditu lehen sektorea eta bertako nekazaritza eta artisautza produktuak. Urte honetan, ACORArekin batera, Araneko Arrazaren XII. Lehiaketa Morfologikoa ere antolatu dute.
Azokaren ekitaldi nagusia da artisautza eta nekazaritzako produktuen merkatua. Merkatuan hogei bat postuk hartu dute parte, tokiko nekazaritza ekoizleak eta Pyrénées Ariégeoises-eko Erregio mailako Parke Naturaleko ekoizleak, artisauak eta POCTEFA GREEN proiektuko elkarteak. Gainera, lurraldeko elkarterik esanguratsuenek ere hartu dute parte: Mendiko Basoen Proiektua, Cardós haraneko kultur, kirol eta hiritar elkartea, eta Xisqueta lantegiko elkartea.
Azkenik, Parc Natural de l’Alt Pirineu-ko loredun larreen 2017ko lehiaketako sariak banatu dira, Vall Ferreran garatu zena. Irabazlea Feliu Juarez SCP Aréu-ko Casa Escarré-koa, Plan de la Selvan duen larreagatik. Larre honek hartu du parte, gainera, loredun larreen Pirinioetako alde bietako lehiaketan. Lehiaketa hau POCTEFA GREEN proiektuaren barruko lehiaketa da eta laugarren egin du. Irabazlea Andorrako Casa Soldevila izan da, Planes de Canillo aldean duen larreagatik. Lehiaketa hauetan kontuan hartzen da larreen balio ekologikoa, baina baita larreen bazka-balioa ere.
Eguerdi aldera herri bazkaria egin da eta 300 pertsonak hartu dute parte. Bertako produktuekin egin da bazkaria. Azoka osatzeko, umeak eta familiak kontuan hartzen dituzten ekitaldiak ere antolatu dituzte. Azoka amaitzeko "Una mano de cuentos" ume-ikuskizuna egon da, baita opila eta txokolatea guztientzako ere, eta Pirinioetara Herc-aren itzuleraren gaineko hitzaldi dibulgatzailea, PNR Pyrénées Ariégeoises-eko Jordi Estebek emana.
Iratze arruntaren kolonizazioaren kontrako borroka tresna berri baten inaugurazioa Ariègeko Pirinioetan
21/06/2018
Udako eguzkipean eta Ariègeko Pirinioen bihotzean, tokiko hautetsiak, abeltzainak eta nekazaritzako langileak, baita espazio naturalen kudeatzaileak ere, batu egin ziren, iratzeak apurtzeko arrabola inauguratzeko. Ariègeko Pirinioen Erregio mailako Parke Naturalak eskatu eta diseinatu du.
Atoian eramaten den 750 kiloko lan tresna honek iratzea apurtzen du, bere haga puskatzaileen bidez eta pisuarekin zapalduz. Ercé herriko abeltzainek probatu zuten tresna, Ajéou-ko goi-lautadan iratze arruntak hartutako lur sail batean. Pirinioen aldapa eta lurrazal kaotikoetara moldatzeko diseinatuta dagoen makina honi esker, abeltzainek irabazi nahi dute azalera gehiago euren lanerako eta, era horretan, ingurune irekien mantentzean parte hartu.
GREEN programaren Pirinioetako markoan, Ariègeko Pirinioetako Erregio mailako Parke Naturalak aukeratu du iratze arruntaren txilardien kudeaketan lan egitea. Hauek azalera zabalak estaltzen dituzte udako bazketako tarteko eta beheko zonetan. Proiektuak hautetsien eta abeltzain boluntarioen arteko lankidetza estua eskatu du, eta hainbat erronkari erantzuteko egin da: erronka biologikoak, nekazaritza eta artzaintza erronkak eta paisaiari lotutako erronkak. Esperimentua 2016an hasi zen Ercé herrian iratzeak hartutako zenbait sektoreetan. Horren aurretik, sektore horiek paisaia berregokitzeko kudeaketa aktiboa behar zutela iritzi zen.
Lan tresna berri honen erabilerak Ercé herriko probazko lur-zatietan tresnaren beraren eraginkortasuna neurtzeko balio izango du, nekazariei eta Pirinioetako espazio naturalen kudeatzaileei ingurune horietara egokitutako teknika berriak eskaintzeko asmoz.
GREEN proiektuko markoaren barruan, landa-lanak hasi dira Lizardoiako (Nafarroa) Erreserba Integralean
24/05/2018
Iragan maiatzaren 24an Lizardoiako Erreserba Integralean (KBE Orreaga – Iratiko oihana – ES2200002) landa-lanak hasi ziren: “Pagadi-izeidien egitura eta flora-aniztasunaren ikerketa, baso-ustiaketa egin den pagadi-izeidien zonekin alderatuz; izeidien eta pagadi-izeidien dinamikari buruzko ikerketa” izenburupean. Ikerketa hauek POCTEFA GREEN proiektuaren baitan egiten dira eta helburu nagusiena da pagadi-izeidien gaur egungo egoera ezagutzea eta euren kontserbazioa bermatzea. Horretarako, honako lan hauek egingo dira:
• Pagadi-izeidi baterako erreferentziazko unada helduak izan behar dituen ezaugarrien definizioa.
• Esku hartu ez diren izeidi eta pagadi-izeidien baso helduen unadaren ezaugarriak eta balorazioa.
• Esku hartu ez den unada eta baso-ustiaketa egon den habitat beraren unadaren arteko alderaketa.
• Erreferentziazko unada guneetako kudeaketa aktibo edota pasiborako proposamenak, kudeatutako basoetan aplikatzeko.
• Jarraipen metodologiaren definizioa.
Horren ostean, ikertu beharreko unadak aukeratzeko landa bisita egin da. Bisitara joan dira ikerketa esleitu zaion enpresako kideak, GAN-NIK-eko teknikariak, eta Nafarroako Gobernuko basozaintzako teknikariak eta langileak.
Landa bisita hau helburu bera duen antzeko beste bisita batekin osatuko da Aztaparretako Erreserba Integralera (KEB Larra Aztaparreta-ES000123).
GREEN proiektuko "hezegune eta altuerako urmaelen" (OLETTE, MIJANES)
24/05/2018
GREEN proiektuko "hezegune eta altuerako urmaelen" ekintza 6ko lan-taldea 2018ko maiatzaren 23 eta 24an batu egin zen OLETTE eta MIJANES-en. Lan-talde honi harrera egin zioten Kataluniako Pirinioetako Erregio mailako Parke Naturalak, CEN Ariège-k eta Kataluniako erreserba naturalek. Maiatzaren 23ko goizean, lan jarduna izan zen "zohikaztegien" ekintza monitarizatzeko protokoloa balioztatzeko. Gainera, GREEN-eko bazkideek monitarizatu dituzten zohikaztegiak. 2018ko lan programa aurkeztu egin zen, baita proiektuaren hainbat ikuspuntu ere. Maiatzaren 23ko arratsaldea, berriz, "mendiko lakuen" ekintzan jardun zuten, 2018an jarraituko duten lakuak zehaztuz, baita horien inbentariorako protokoloa ere. Aurkezpen hauek balio izan zuten hainbat elkartrukeetarako ekintza honen gaineko esku-hartzearen metodologia hobetzeko. Maiatzaren 23ko jarduna Kataluniako Pirinioetako Erregio mailako Parke Naturalaren etxera egindako bisitarekin amaitu egin zen, baita Rotja-Vallée elkarteak antolatutako tokiko produktuen dastatze batekin ere. Maiatzaren 24an GREEN proiektuko bazkideak Mijanès herriko Riou Pla zohikaztegiaren landan bildu egin ziren. Izan ere, helburua zen CEN Ariége-rekin ondare inguru honetan gauzatutako kudeaketa esperientziak elkartrukatzeko, baita GREEN proiektuaren markoan garatutako monitorizatzeko protokoloak ere.
